Seçilmiş Öyküler – Stefan Zweig

Stefan Zweig’in öyküleri biçim olarak günümüz öykülerinden büyük farkla ayrılıyor.Ayrıntıların baskın olduğu uzun öykülerinde insan ruhu ve davranışlarının, sıradan ve sıradışı olaylar karşısında geçirdiği başkalaşımı çok iyi aktarıyor.

Doğa, öykülerde bir ressamın tablosundaki ögeleri fırça darbeleriyle belirginleştirmesi gibi yavaş yavaş, renkli ve canlı bir kahraman olarak öne çıkıyor. Örneğin perdeyi havalandıran, ağaçları titreten rüzgar tüm ihtişamıyla hissediliyor. Kadın ve Doğa öyküsünde insanın doğa ile bütünleşmesi çok güzel anlatılmış.

Öykülerin ortak özelliklerinden biri de yoğun detay içermelerinin yanısıra, tüm bu detayların rahatsız edici olmaktan uzak, aksine okudukça tabloyu gözümüzde netleştiren özellik taşımaları. Böylece olay, mekan ve kahramanlar zihnimizde kolayca canlanıyor ve en küçük mimikleri bile gözümüzden kaçmıyor. Bir çift kocaman göz anlatıyor sanki öyküleri. Biz de onun penceresinden güvenle ve huzurla bakıyoruz.

Öykü okurunu, kısa öykü sevenler, uzun öykü sevenler diye kategoriye ayırmak ( bir de eleştirmek için okuyan kesim var, o da başka bir yazının konusu olacak kadar geniş )  bana çok doğru gelmiyor. Ancak  Zweig’in öykülerini okuyacak okur uzun ve detaylı öykü sever kategorisine girer gibi. Bir kere detayları sevmelisiniz. Uzun uzun olaysız sayfalarda gezinirken pes etmemelisiniz. Yazara güvenmelisiniz. Ama bazen bu güven durumu da okumamızı kolaylaştırmıyor. Yazarın yayınlanmış tüm öykülerini okuyup bir seçki oluşturmam istense bu kitaptaki öyküleri seçer miydim emin değilim. Zweig’e olan hayranlığımı ve onun için yarattığım dokunulmazlık kalkanını bir an için yok saysam, birkaç öyküyü bu seçkiden çıkarırdım. Örnek olarak Fantastik Gece öyksünü verebilirim.

Öykülerin çoğunda mutsuz, hayatla savaşta kaybeden olmuş, yaşamak içn nedeni kalmayan kahramanlar var. Birkaçında  kahramanlar intiharı seçiyor. Çeşitli ölümler hikayeleşiyor.

En sevdiğim öyküler olarak; Kitapçı Mendel ve Amok Koşucusu’nu söyleyebilirim. Kitap ciltli ve çevirisi çok iyi. Zweig severler için güzel bir seçki.